1. Thông tin chung
Di sản Văn hóa hướng đến sự Phát triển đồng đều là một chương trình nghiên cứu hành động do Hội đồng Anh thực hiện, nhằm sử dụng các di sản văn hóa để đem đến lợi ích cho mọi đối tượng trong xã hội. Từ năm 2018, thông qua các hoạt động thí điểm ở Columbia, Kenya và Viêt Nam, chương trình khám phá Di sản Văn hóa hướng đến sự phát triển đồng đều như là một khái niệm toàn cầu với các giải pháp tại địa phương. Các hoạt động do cộng đồng và cá nhân đề xuất và thực hiện, được tư vấn bởi các đối tác địa phương, từ đó hỗ trợ cộng đồng địa phương quảng bá các giá trị di sản và văn hóa của họ, hướng tới tăng trưởng kinh tế và cải thiện phúc lợi xã hội.
Phiên bản Việt Nam của chương trình là dự án Di sản Kết nối – làm việc với các di sản nhạc và phim, đặc biệt là các giá trị ít được biết đến hoặc có nguy cơ mai một. Di sản Kết nối sử dụng các hướng tiếp cận sáng tạo nhằm giúp các cộng đồng khác nhau đóng góp và hưởng lợi từ sự bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa phi vật thể, qua đó đem lại sự phát triển bền vững và rộng khắp trong các ngành di sản. Dự án gồm hai hợp phần chính liên quan chặt chẽ: Di sản Cộng đồng, và FAMLAB (Phim, nhạc và lưu trữ). Các hoạt động của Hợp phần Một tập trung vào các nỗ lực bảo tồn và phát huy di sản văn hóa tại các cộng đồng địa phương, trong khi đó Hợp phần Hai hướng đến cộng đồng sáng tạo nói chung – đặc biệt là nghệ sĩ và khán giả - nhằm giúp khởi phát các dự án đương đại tương tác với các giá trị truyền thống.
Hợp phần Di sản văn hóa cộng đồng tập trung vào việc nâng cao năng lực và tao ra các cơ hội cho các thành viên tại các cộng đồng mục tiêu có thể lên kế hoạch và triển khai các hoạt động bảo vệ và quảng bá di sản của họ, bao gồm cả du lịch di sản. Từ năm 2018 đến 2021, với trọng tâm là âm nhạc truyền thống Việt Nam, các hoạt động đã được thực hiện tại bốn địa điểm: Gia Lai, Kom Tum (làm việc với âm nhạc cồng chiêng của người Bahnar), Ninh Thuận (âm nhạc nghi lễ Chăm), và thành phố Hồ Chí Minh (cải lương). Những hoạt động này hướng tới việc đảm bảo cộng đồng – những người sở hữu di sản được hưởng lợi từ những nỗ lực, một cách có chiều sâu và dựa vào cộng đồng, trong việc bảo vệ và phát huy di sản văn hóa của họ. Từ năm 2021 đến 2023, sáng kiến Thử thách Di sản văn hóa cộng đồng đã tạo điều kiện cho các cộng đồng địa phương đưa ra ý tưởng và nhận được hỗ trợ để xây dựng và thực hiện các hoạt động hướng tới bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa của họ. Với các hoạt động được đề xuất từ địa phương và triển khai tại địa phương, đây là cơ hội để các cộng đồng áp dụng các kỹ năng mà họ đã được đào tạo trong các năm trước đó vào hoạt động thực tiễn.
2. Phạm vi công việc
Từ cách tiếp cận dự án do cộng đồng và các cá nhân làm chủ của Di sản Kết nối, một hội thảo chuyên đề và triển lãm về Di sản Sống và Phát triển Bền vững sẽ được tổ chức nhằm thảo luận về những cách thức mà sự tham gia của cộng đồng có thể đóng góp vào việc bảo tồn và phát triển bền vững của di sản văn hóa phi vật thể (hoặc di sản sống) ở Việt Nam. Triển lãm trưng bày Di sản Sống & Phát triển Bền vững dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 28 tháng 11 năm 2023 đến ngày 05 tháng 12 năm 2023 tại Hà Nội, trong khuôn khổ Hội nghị chuyên đề về Di sản Sống & Phát triển Bền vững. Các hoạt động được đề xuất bao gồm như sau:
- Khai mạc triển lãm: cùng ngày với Hội thảo chuyên đề, dự kiến kéo dài trong 1 tuần, bao gồm các thiết kế tương tác. Mục tiêu 2000 người/ tuần
- Workshop 1: Không gian Văn hóa Cồng chiêng và Công tác bảo tồn – từ góc nhìn cộng đồng. Mục tiêu 50 người/ workshop
- Workshop 2: Gốm truyền thống Bàu Trúc and những câu chuyện/sáng kiến của cộng đồng. Mục tiêu : 50 người/ workshop
Hội đồng Anh đang tìm kiếm một giám tuyển để tổng hợp các tư liệu bao gồm nội dung và câu chuyện từ Di sản Kết nối, hỗ trợ lên kế hoạch trưng bày và đưa ra các phương án tốt nhất về việc sử dụng các tư liệu từ dự án.. Mục tiêu của Triển lãm là (1) giới thiệu những thành tựu và bài học từ chương trình Di sản Kết nối/ Di sản Văn hóa hướng đến sự Phát triển đồng đều 2018 – 2023, (2) tạo cơ hội cho các thành viên cộng đồng đã tham gia vào Hợp phần Di sản văn hóa cộng đồng thuộc dự án Di sản Kết nối có thể chia sẻ và giới thiệu thông tin về cá nhân cũng như cộng đồng của mình (3) kết nối các sáng kiến, thành viên cộng đồng với các bên liên quan và công chúng nói chung (4) theo dõi và đánh giá kết quả của triển lãm bao gồm cả việc thu thập các câu chuyện từ nhóm khan giả của triển lãm.