Giáo sư Dương Quang Trung là một trường hợp thành công điển hỉnh trong chương trình nâng cao năng lực cho các nhà khoa học trẻ của Hội đồng Anh. Cùng với nguồn tài trợ từ Quỹ Newton, Giáo sư Dương Quang Trung đang kiến tạo các cơ hội học tập nghiên cứu, kết nối các nhà khoa học Việt Nam với Vương quốc Anh và các nước một cách rất hiệu quả.
Giáo sư Dương Quang Trung (sinh năm 1979) quê gốc Hội An đang làm việc tại Đại học Queen’s Belfast (một trong 24 trường ĐH hàng đầu Vương Quốc Anh) ở vị trí Giáo sư bậc 3 trên 4 (Reader). Công việc chính của anh là làm nghiên cứu trong lĩnh vực viễn thông và giảng dạy cho sinh viên. Anh là nhà khoa học trẻ xuất sắc, đoạt nhiều giải thưởng và quỹ đầu tư nghiên cứu khoa học (ba triệu bảng Anh trong vòng 4 năm qua), nhưng đối với cá nhân anh, sự hỗ trợ nghiên cứu của Hội đồng Anh qua Quỹ Newton đóng vai trò tiền đề rất quan trọng, cho anh sự tin ở những bước khởi đầu, khi mới hoàn tất học vị tiến sĩ.
Năm 2014, Hội đồng Anh là nhà tài trợ đầu tiên cho giáo sư trẻ Dương Quang Trung trở về Việt Nam tham gia hội nghị “Kết nối các Nhà khoa học trẻ Việt Nam - Vương quốc Anh”. Hội thảo chính là tiền đề để Giáo sư Trung xây dựng, kết nối với các nhóm nghiên cứu tại Việt Nam. Ngay năm sau đó, Giáo sư Trung cùng nhóm nghiên cứu của mình đã thành công trong việc xin tài trợ từ Quỹ Newton của chính phủ Anh do Hội đồng Anh triển khai.
Giáo sư Dương Quang Trung kể: “Tháng 4 năm 2014, tôi được Hội đồng Anh tài trợ tham gia hội thảo kết nối các nhà khoa học trẻ giữa hai nước Việt Nam và Vương quốc Anh. Qua đó tôi đã cùng đồng nghiệp ở Đại học Duy Tân chuẩn bị đề tài “Xây dựng nền tảng phát triển bền vững: Xã hội kết nối cho các thành phố tương lai” và được tài trợ 220 ngàn Bảng Anh cho nghiên cứu này. Cũng chính dự án này được trao Giải thưởng Newton 2017 để tiếp tục phát triển những bước tiếp theo. Sau này tôi còn được nhận thêm hơn mười dự án khác từ chính phủ Anh nhưng ảnh hưởng từ lần tiếp cận đầu tiên với Quỹ Newton thông qua dự án do Hội đồng Anh mang lại, đóng vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp khoa học của tôi. Nó đã tạo một tiền đề cơ bản, và đặc biệt tạo nên sự tự tin góp phần cho những dự án sau này được thành công.”
Dự án nghiên cứu đoạt Giải thưởng Newton 2017 của Giáo sư Dương Quang Trung và cộng sự, Tiến sĩ Võ Nguyên Sơn từ Đại học Duy Tân cực kỳ hữu ích đối với Việt Nam và cả quốc tế. Dự án nhằm sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin – viễn thông để duy trì việc thông tin liên lạc trong điều kiện bất lợi như thiên tai, ô nhiễm môi trường khi các mạng khác bị phá hủy, hay tắc nghẽn. Hệ thống này cũng giúp cảnh báo sớm thiên tai, mức độ ô nhiễm, giúp kết nối với cứu trợ y tế đến tận hiện trường. Dự án cũng đã tổ chức rất nhiều hoạt động đào tạo, kết nối và trao đổi với cộng đồng nghiên cứu Việt Nam với Vương quốc Anh và quốc tế.
Một sự kết nối khoa học rất ý nghĩa khác với sự tài trợ của Quỹ Newton là Trại hè Nghiên cứu Khoa học quốc tế thường niên do Giáo sư Trung sáng lập, nhằm giúp các học viên tham gia nâng cao kiến thức, làm quen với những hoạt động học thuật tại các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới với sự tham gia của các nhà khoa học từ các trường đại học hàng đầu thế giới. Giáo sư Dương Quang Trung cho biết qua ba kỳ tổ chức, đã có 39/66 học viên trại hè có học bổng du học thạc sĩ/tiến sĩ toàn phần ở Anh, Mỹ, Pháp, Đức, Canada, Ý, Nhật, Đài Loan, Hàn Quốc.
Các hợp tác giữa Giáo sư Dương Quang Trung và Hội đồng Anh thông qua Quỹ Newton rất tích cực. Cho đến nay anh đã tham gia bốn dự án trong khuôn khổ Quỹ Newton. Anh nhận xét: “Hội đồng Anh luôn có sự nhiệt tình và luôn ủng hộ cho khoa học hết mình. Những dự án mà Hội đồng Anh đang tài trợ có tác động tích cực, tạo cầu nối quan trọng cho các nghiên cứu Việt Nam được kết nối với nền nghiên cứu phát triển của Vương quốc Anh”.
"Ảnh hưởng từ lần tiếp cận đầu tiên với Quỹ Newton do Hội đồng Anh mang lại đóng vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp khoa học của tôi. Nó đã tạo một tiền đề cơ bản, và đặc biệt tạo nên sự tự tin góp phần cho những dự án sau này được thành công."
Thông tin về Quỹ Newton
Quỹ Newton xây dựng quan hệ đối tác giữa Vương quốc Anh và 17 quốc gia nhằm tăng cường năng lực nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội tại các nước đối tác vì mục tiêu phát triển bền vững. Quỹ có tổng kinh phí 735 triệu Bảng từ Chính phủ Anh và nguồn đóng góp đối ứng từ các nước đối tác đến năm 2021.
Về phía Vương quốc Anh, Quỹ Newton do Bộ Doanh nghiệp, Năng lượng và Chiến lược Công nghiệp (BEIS) quản lý và được bảy tổ chức chuyên môn, bao gồm Cơ quan Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo Vương quốc Anh, các Viện Hàn lâm, Hội đồng Anh và Cơ quan Khí tượng Anh triển khai trực tiếp.
Giải thưởng Newton là một giải thưởng hàng năm trị giá 1 triệu bảng Anh được trao cho những nghiên cứu hoặc sáng kiến đổi mới tốt nhất nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế và phúc lợi xã hội của các nước đang phát triển. Hơn 150 dự án, học bổng trao đổi hoặc các suất tài trợ khác thuộc Quỹ Newton đến từ Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam đã tham gia ứng cử giải thưởng Newton. 25 hồ sơ đã được vào vòng chung khảo và năm giải thưởng, mỗi giải trị giá tới 200.000 bảng Anh được trao cho mỗi người chiến thắng để phát triển các công trình hiện có thuộc Quỹ Newton.
Giải thưởng Newton nhằm mục đích khuyến khích các nhà nghiên cứu tham gia vào Quỹ Newton với tư cách là đối tác của Vương quốc Anh và để giải quyết những thách thức quan trọng nhất mà các quốc gia đối tác của Quỹ Newton phải đối mặt. Giải thưởng là minh chứng cho các hợp tác đối tác của Vương quốc Anh với các quốc gia đối tác Newton trong nỗ lực giải quyết những thách thức toàn cầu.
Xem thêm thông tin thêm về Quỹ Newton tại trang web www.newtonfund.ac.uk và Twitter: @NewtonFund