Hà Nội, ngày 8 tháng 11 năm 2016 – Hội đồng Anh phối hợp với Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển Bền vững Việt Nam (VBSCD), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Unilever Việt Nam tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển Bền vững Việt Nam (VCSF) lần thứ III với chủ đề “Sáng tạo để triển khai các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs)”. Diễn đàn tập trung vào việc khuyến khích các doanh nghiệp kết nối và hợp tác với chính phủ và xã hội dân sự - một điều kiện tiên quyết cho sự thành công của diễn đàn năm nay. Hội đồng Anh đã mời đến Diễn đàn ông Peter Holbrook, Giám đốc điều hành của Tổ chức Doanh nghiệp Xã hội Vương quốc Anh (Social Enterprise UK), để chia sẻ những kinh nghiệm của Vương quốc Anh trong lĩnh vực doanh nghiệp xã hội/sáng tạo xã hội tại Diễn đàn. Chúng tôi xin được trích dẫn bài cảm nhận của ông Holbrook về chuyến thăm với các bạn.
Thật là một vinh dự lớn - một cơ hội tuyệt vời được gặp gỡ, tìm hiểu và hỗ trợ những doanh nghiệp xã hội đang nổi lên giữa một nền kinh tế đang phát triển và tăng trưởng nhanh chóng như Việt Nam. Một nền kinh tế sôi động và năng động, mà thậm chí ở châu Á, sẽ rất khó để tìm thấy. Trong những cơ hội đó, khi phát biểu tại một hội nghị ở một nơi rất xa, khi mà bạn gần như vẫn cảm thấy như chưa bước chân ra khỏi máy bay thì đã nhận thấy mình đang đứng trước hàng trăm khán giả, những người dường như xa lạ nhưng đang rất quan tâm và háo hức để được nghe những thông tin hữu ích từ những hiểu biết của tôi. Với tôi, đó là một đặc ân tuyệt vời, nhưng cũng là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn khi bạn chưa có được nhiều những kiến thức thực tế về nơi bạn vừa đặt chân đến cũng như cần phải sẵn sàng cho những điều nằm ngoài sự chuẩn bị của mình.
Hệ sinh thái doanh nghiệp xã hội mới chỉ được hình thành ở Việt Nam, cũng như ở hầu hết các nơi khác trên thế giới. Hội đồng Anh đang làm công việc thật phi thường trong việc hỗ trợ và giúp đỡ các doanh nghiệp xã hội bằng cách thúc đẩy sự phát triển của họ dựa trên tầm nhìn và năng lực hiện có của chính các doanh nghiệp xã hội tại địa phương. Việt Nam rõ ràng có nhiều các doanh nhân xã hội có năng lực, những người đang đạt được nhiều thành tựu đáng nể phục mặc dù có nhiều trở ngại, thách thức thường xuyên và những thất bại mà những doanh nghiệp này gặp phải được coi như là những bài học, giúp họ đạt được nhiều thành công hơn nữa (các doanh nghiệp xã hội ở các nơi khác trên thế giới cũng trải qua những thăng trầm tương tự). Các tổ chức như Koto, công ty Hiệp Thành, TÒ HE, Kymviet, Mekong Quilts và nhiều nhiều những đơn vị khác đang tạo nên sự đóng góp đáng kể mà không phụ thuộc vào những hỗ trợ chiến lược của các tổ chức phi chính phủ, các nhà tài trợ, nhà đầu tư hoặc các cơ quan chính phủ như trước đây.
Từ góc nhìn của tôi, có một điều mà tôi chỉ nhận ra khi đã hoàn thành các nhiệm vụ chính thức của mình tai Việt Nam, đó là hệ sinh thái đang hỗ trợ doanh nghiệp xã hội ở Việt Nam là hiển hiện và mạnh mẽ cho dù nó còn khá tự phát.
Tiềm ẩn trong nền văn hóa Việt Nam là cảm nhận mạnh mẽ về văn hóa cộng đồng, văn hóa hướng tới lợi ích chung, văn hóa doanh nghiệp và văn hóa tập thể. Các xe đi thu rác, phát những bài hát mang ý nghĩa về nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và thiên nhiên - một cách gọi êm tai để thay lời gọi thu gom rác thông thường không thay đổi từ những năm 1960. Ở Việt Nam, những vấn đề của xã hội, của cộng đồng, của gia đình và của những người hàng xóm đều quan trọng. Ở đây tồn tại một nền văn hóa đầy sự bao dung và tình người, nơi mà tinh thần doanh nghiệp xã hội phát triển mạnh mẽ, đan xen trong từng hơi thở đặc sắc của mỗi cộng đồng và xã hội nơi tôi đã có cơ hội trải nghiệm. Tại đây, cảm nhận ban đầu đối với tôi là còn rất nhiều việc phải làm để xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ phát triển xã hội và doanh nghiệp xã hội ở Việt Nam nhưng ngay cả với một người mới đặt chân đến như tôi, một vị khách chỉ đến thăm một vài ngày cũng đã sớm nhận thấy cần phải thay đổi các giả định ban đầu của mình về đất nước ấn tượng này của khu vực Đông Á.
Trong khi hệ sinh thái doanh nghiệp xã hội vẫn chưa thực sự hoàn thiện, Việt Nam có mọi cơ hội để đưa doanh nghiệp xã hội lên một tầm cao mới, vì với những gì đã được trải nghiệm trong vài ngày ở đây, tôi có thể khẳng định: xã hội Việt Nam chính là định nghĩa của một xã hội phát triển; giá trị xã hội mạnh mẽ, sự cần cù, những con người với tinh thần doanh nhân cùng ý thức chia sẻ mục đích và trách nhiệm, đã khắc họa lên một nền văn hóa với những giá trị cốt lõi đã hằn sâu trong tiềm thức và cội nguồn của người Việt Nam. Đây chính là những điều kiện hoàn hảo để ươm tạo và phát triển một cộng đồng doanh nghiệp xã hội thịnh vượng. Tôi mong đợi để được chứng kiến thành quả từ những nỗ lực của các doanh nghiệp xã hội Việt Nam và hy vọng sẽ được chứng kiến sự hợp tác ngày càng mạnh mẽ hơn giữa Vương quốc Anh và cộng đồng các doanh nghiệp xã hội của Việt Nam. - Peter Holbrook
