Ngôn ngữ học là một trong những lĩnh vực nghiên cứu quan trọng đối với các nhà khoa học vì nhờ ngôn ngữ mà con người chúng ta tiến hóa hơn so với các loài khác. Tuy nhiên với vô vàn các ngôn ngữ đang được sử dụng như hiện nay thì nghiên cứu dưới đây sẽ chỉ phân tích những khía cạnh của tiếng Anh và các nhà khoa học sẽ đưa ra bảy phương pháp giúp bạn học tiếng Anh nhanh chóng và hiệu quả mà bạn có thể thử áp dụng.
1. Nghe nhiều tiếng Anh
Khoa học nói gì:
Các nhà nghiên cứu ngôn ngữ học có một thuật ngữ đặc biệt dành cho cách mà chúng ta học ngoại ngữ: học ngôn ngữ vô thức (unconscious) hoặc học ngôn ngữ tiềm ẩn (implicit). Đây là kiểu học mà đến chính chúng ta cũng không biết mình đang học.
Học ngôn ngữ trong vô thức sẽ không xảy ra khi bạn ngồi vào bàn và nghiên cứu các quy tắc ngữ pháp tiếng Anh. Thay vào đó, nó xảy ra khi bạn nghe nhiều tiếng Anh mà không hề có sự chú ý vào việc bạn đang nghe. Âm thanh của tiếng Anh là bối cảnh và bộ não của bạn sẽ tự động hấp thụ âm thanh, giọng nói, từ ngữ và ngữ pháp mặc dù kỹ năng nghe của bạn chưa tốt và bạn cũng không hề ghi chú lại bất kỳ điều gì. Bộ não thường giúp chúng ta học tập từ việc lắng nghe ngay cả khi chúng ta không hiểu những từ được sử dụng có nghĩa gì.
Điều kỳ lạ là chúng ta học được từ việc lắng nghe ngay cả khi chúng ta không hiểu những từ đó có nghĩa gì. Do đó, các nhà khoa học tin rằng: lắng nghe trong vô thức sẽ giúp bạn có thể học tiếng Anh hay bất kỳ ngôn ngữ nào. Đây cũng là cách mà trẻ sử dụng để tiếp thu ngôn ngữ, vì khi còn rất nhỏ, chúng không thể nói được, thay vào đó phần lớn thời gian của trẻ là dành cho việc lắng nghe.
Bạn có thể làm gì:
Nghe càng nhiều tiếng Anh càng tốt, nghe liên tục! Bất cứ khi nào bạn có thể, trong phòng ngủ, trong văn phòng, v.v… Xem các chương trình tiếng Anh, nghe nhạc tiếng Anh và nghe audio book bằng tiếng Anh. Đến những nơi mà bạn có thể nghe người bản xứ nói chuyện với nhau.
Bạn không cần phải nghe kỹ từng từ, bạn có thể vừa nghe vừa đi bộ, ngắm cảnh, làm các món ăn, đọc sách, tập thể dục, làm bài tập về nhà, viết một bài luận hoặc làm công việc hàng ngày của bạn. Không có vấn đề gì cả! Miễn là âm thanh của tiếng Anh đi vào tai và bộ não của bạn, bạn sẽ học được nhiều tiếng Anh hơn bạn tưởng.
2. Tìm hiểu những điểm tương đồng
Khoa học nói gì:
Một trong những điều khó nhất khi học một ngôn ngữ mới là học tất cả các âm của ngôn ngữ đó. Kể cả trong tiếng Anh, bạn cũng sẽ bắt gặp một số âm rất khác so với tiếng Việt và có khi bạn chưa từng sử dụng trong tiếng mẹ đẻ của mình. Tuy nhiên, cũng có một tin vui cho những bạn đang học ngoại ngữ là mặc dù ngôn ngữ có thể khác nhau nhưng tất cả âm của ngôn ngữ đều có chung một điểm tương đồng.
Ví dụ: mặc dù một số từ tiếng Anh bắt đầu bằng các chữ cái “BL” (Blink - cái chớp mắt), nhưng khi phát âm thì bạn sẽ không thể nghe thấy âm /b/.
Bạn có thể làm gì:
Nếu bạn không thể nghe được một từ hoặc một âm trong tiếng Anh, hãy thử đánh vần từ vựng đó. Ví dụ: nếu bạn đang cố gắng viết từ “ghost” và bạn không chắc là chữ “h” đặt trước hay sau “g”, hãy thử đọc to từ này lên. Nếu bạn cố gắng nói “hgost”, thì âm “HG” dường như không thể phát âm được phải không?. Nhưng âm “GH” trong “ghost” hoàn toàn có thể. Vậy hãy đặt “h” sau “g” nhé!.
3. Học riêng các âm mới
Khoa học nói gì:
Học tiếng Anh thay đổi cách não bộ của bạn hoạt động và phát triển. Một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, khi chúng ta học một ngôn ngữ, các phần của bộ não của chúng ta sẽ phát triển lớn hơn. Sự phát triển càng lớn, bạn sẽ càng dễ dàng học ngôn ngữ mới. Tuy nhiên, một phần thú vị hơn trong nghiên cứu này cho thấy bộ não của chúng ta phản ứng khác nhau với các âm thanh khác nhau.
Ví dụ: chữ L và R có thể gây khó khăn cho người học ngoại ngữ, đặc biệt nếu ngôn ngữ mẹ đẻ của họ chỉ có một chữ cái cho cả hai âm thanh (như trong tiếng Nhật). Thí nghiệm cho thấy khi người nói tiếng Anh nghe thấy chữ L và R, hai phần khác nhau trong não của họ đã phản ứng với âm thanh. Nhưng người nói tiếng Nhật chỉ có một khu vực phản ứng.
Bạn có thể làm gì:
Trước khi bạn có thể nói và hiểu tiếng Anh như người bản xứ, hãy học 44 âm trong tiếng Anh. Một số thí nghiệm cho thấy rằng việc nghe âm thanh chậm lại có thể giúp chúng ta học và ghi nhớ âm ấy lâu hơn.
Bạn sẽ không cần bất kỳ phần mềm đặc biệt nào để làm chậm âm thanh vì YouTube có thể làm điều đó cho bạn! Hãy thử nghe video hướng dẫn phát âm chữ cái R và L trên Youtube xem sao nhé!
Thử nghe ở tốc độ 0.25 trong 10 phút, sau đó 0.5 trong 10 phút nữa. Sau đó phát video ở tốc độ bình thường. Làm điều này một vài lần với các âm khác nhau và bạn sẽ nhận thấy rằng ngày càng dễ dàng hơn để nghe thấy sự khác biệt giữa những âm thanh khó - đó là bộ não của bạn đang phát triển đấy!
4. Sử dụng các liên kết từ
Khoa học nói gì:
Khi bạn sử dụng các liên kết từ, nghĩa là bạn đang kết nối các từ này với các từ khác, âm thanh, sự chuyển động, ý tưởng hoặc hình ảnh khác.
Ví dụ: Khi bạn nghe thấy từ “woof” (chó sói), não bộ của bạn sẽ giúp kết nối với hình ảnh một chú chó hoặc từ “dog”. Bạn nhìn thấy hình ảnh mặt trời, bạn sẽ nghĩ ngay đến từ “sun”, “warm” hoặc “hot”. Những từ vựng này xuất hiện một cách tự nhiên trong đầu bạn mà bạn không cần phải dành thời gian để suy nghĩ về chúng.
Học từ vựng tiếng Anh thông qua các liên kết không chỉ là niềm vui, mà còn là một cách rất hữu ích để tăng tốc độ học tiếng Anh của bạn. Các nhà khoa học đã sử dụng nghiên cứu này để xem xét ngôn ngữ ký hiệu, một dạng ngôn ngữ người câm hoặc điếc thường sử dụng để giao tiếp thông qua các ngón tay thay vì âm thanh để tạo ra từ.
Bạn có thể làm gì:
Khi bạn đang học từ vựng mới, hãy cố gắng học chúng theo nhóm. Kết hợp một từ với một hình ảnh, một chuyển động hoặc một từ khác. Khi bạn tạo được kết nối mạnh mẽ trong tâm trí, bạn sẽ dễ dàng ghi nhớ từ vựng ấy lâu hơn.
Hãy thử sử dụng các ngón tay tay và cơ thể của bạn để thể hiện ý nghĩa của những từ vựng tiếng Anh mà bạn đang học, ít nhất là cho đến khi bạn tự nhớ nó. Bạn cũng có thể thử vẽ một số hình ảnh thay vì viết các định nghĩa để thể hiện từ vựng ấy.
5. Hãy học cụm từ thay vì các từ đơn lẻ
Khoa học nói gì:
Một từ vựng thường mang một nghĩa riêng, nhưng khi được đặt cùng với các từ khác, nghĩa của từ ấy có thể sẽ thay đổi. Nếu bạn thường xuyên luyện nghe hay đọc sách, báo bằng tiếng Anh, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp điều này hơn.
Ví dụ: Trong câu “I ran around”, nghĩa là bạn đang nói rằng bạn chạy mà không có mục tiêu. Nếu bạn chỉ thêm hai từ: “I ran around the park”, sẽ có nghĩa hoàn toàn khác.
Bạn có thể làm gì:
Tự học từ vựng có thể khó khăn với bạn vì một từ sẽ có nhiều hơn một nghĩa. Vì vậy, biết nghĩa một từ không có nghĩa là bạn có thể sử dụng nó thành thạo trong mọi tình huống. Do đó, cách tốt nhất để học từ vựng mới là hãy tìm hiểu cách chúng được sử dụng trong các cụm từ, các câu và trong cuộc hội thoại. Bằng phương pháp này bạn sẽ nói tiếng Anh một cách tự nhiên hơn.
Ví dụ: từ “retrospect”, có nghĩa là nhìn lại một cái gì đó. Có lẽ bạn sẽ không bao giờ nghe thấy nó được sử dụng mà không có từ “in” trước đó: “In retrospect, I shouldn’t have eaten the whole cake.”.
6. Học với âm nhạc
Khoa học nói gì:
Bạn có nhớ những bài hát mà bạn đã học khi còn rất nhỏ không? Chắc chắn một điều là bạn vẫn có thể hát lại những bài hát đó. Nhưng bạn đã học những bài hát đó từ rất lâu rồi! Vậy làm thế nào bạn vẫn có thể nhớ tốt như vậy?
Khi bạn là một đứa trẻ, âm nhạc rất quan trọng đối với việc học ngôn ngữ. Đó là lý do tại sao trẻ em có các bài hát giúp chúng nhớ số và chữ cái, tìm hiểu cách nguyên âm hoạt động và học từ mới. Bài hát lặp đi lặp lại sẽ giúp trẻ nhớ các phần quan trọng của ngôn ngữ.
Người lớn cũng sẽ học ngôn ngữ dễ dàng hơn nếu kết hợp với âm nhạc. Vì âm nhạc cũng được tạo nên nhờ âm thanh khi phát âm các từ. Và các từ vựng cũng dễ dàng đi vào đầu bạn và ở luôn trong đó nhờ vào sự du dương của âm nhạc.
Bạn có thể làm gì:
Hãy học các kỹ năng ngôn ngữ bằng cách sử dụng âm nhạc làm cho việc học dễ dàng hơn và nhanh hơn. Có rất nhiều bài hát để học tiếng Anh, bạn có thể tìm thấy trên YouTube hoặc các trang web nhạc nước ngoài. Nghe các bài hát mà bạn yêu thích và hát theo sẽ giúp bạn sớm có khả năng giao tiếp tiếng Anh như người bản xứ!
Không có lối tắt thật sự để giúp bạn học tiếng Anh nhanh chóng, nhưng các nhà khoa học đã giới thiệu cho bạn một số mẹo giúp bạn cải thiện khả năng ngoại ngữ của mình một cách tốt hơn. Hy vọng bạn đã chọn lựa được cho mình phương pháp phù hợp với bản thân và kiên trì thực hành để đạt được kết quả như mong đợi nhé!