Kỹ năng Reading (Đọc) thường ít được đề cập nhiều trong các mẹo học tiếng Anh nhưng nó lại là một trong những kỹ năng quan trọng và đòi hỏi người học phải có một quá trình rèn luyện nghiêm túc mới có thể hiểu được sâu sắc nội dung các văn bản. Đặc biệt trong IELTS, kỹ năng này càng được chú trọng hơn nữa. Nếu không được trang bị kỹ thuật Reading sẽ khiến bạn tốn nhiều thời gian cho bài thi mà kết quả lại không như mong đợi. Vậy làm thế nào để phát triển kỹ năng này? Hãy để Eleni Pappa – một giáo viên người Hy Lạp của Hội đồng Anh giải đáp giúp bạn trong bài viết sau.
Tập trung vào Gist
Gist là ý nghĩa tổng thể, ý tưởng cốt lõi của một bài viết. Khi chúng ta xem nhanh một văn bản để chỉ ra nó thuộc thể loại nào và thông điệp chính mà tác giả truyền đạt là gì, đó là ta đang đọc ý chính. Điều này còn được gọi là skimming (lướt).
Một văn bản có thể cung cấp cho người đọc rất nhiều manh mối giúp họ nhanh chóng chỉ ra được ý chính, điều này không chỉ được thể hiện thông qua từ ngữ mà nó còn được thể hiện qua hình ảnh. Ví dụ như việc nhìn lướt qua bố cục một bài báo hay tạp chí, chúng ta thường thấy có nhiều cột được viết dày đặc chữ và hiển nhiên, chúng ta không chỉ nhìn những con chữ đang nhảy múa mà chúng ta còn tìm kiếm hình ảnh cũng như bất kỳ yếu tố diễn đạt rời rạc nào đó để làm căn cứ đưa ra dự đoán nội dung chính của bài viết.
Khi sử dụng kỹ thuật Skimming để đọc một văn bản tiếng Anh, bạn nên bắt đầu bằng việc đọc lướt qua văn bản đó, tập trung vào các từ chứa nội dung như: danh từ, động từ và tính từ thay vì tập trung vào các điểm ngữ pháp chỉ cung cấp các cấu trúc câu chứ không phải ý nghĩa chính của bài.
Ví dụ: The cafe is open until late on Fridays. (chỉ tập trung vào danh từ, động từ và tính từ)
Một kỹ thuật Reading khác thường được đề cập bên cạnh Skimming là Scanning (Quét). Scanning để biết thông tin cụ thể hơn, chẳng hạn như số, tên hoặc dữ liệu dễ nhận dạng trong một văn bản. Ví dụ, chúng ta làm điều này khi tham khảo lịch trình xe buýt cho một thời điểm hoặc một điểm đến cụ thể.
Tại sao việc đọc ý chính lại trở nên quan trọng?
Skimming và Scanning những kỹ thuật Đọc mà hầu hết người học sử dụng rộng rãi trong ngôn ngữ mẹ đẻ. Do đó, chúng ta có thể chuyển giao kỹ thuật này một cách tự nhiên khi học thêm ngôn ngữ thứ hai. Hiện nay, hai kỹ thuật này cũng được sử dụng rộng rãi tại các trung tâm luyện thi IELTS để giúp người học cải thiện điểm số cho bài thi Reading của mình.
Bản chất việc Đọc tìm ý chính không phải là bước kết thúc mà thay vào đó, nó là một giai đoạn chuẩn bị để xác định xem phần nào trong văn bản cần được chú trọng để rút ngắn thời gian đọc, tránh lãng phí thời gian tập trung vào những phần không thật sự cần thiết hay hữu ích.
Những người tham gia kì thi IELTS đều biết rằng: để hoàn thành phần thi “heading-paragraph matching” (tìm tiêu đề phù hợp cho từng đoạn văn), họ không cần phải đọc toàn bộ văn bản một cách kĩ càng, mà thay vào đó là sử dụng các kỹ thuật Đọc như Skimming hay Scanning. Vì chỉ cần bạn lãng phí một phút quý báu trong thời gian làm bài thi IELTS Reading, sẽ khiến cho toàn bộ bài đọc trở nên rối rắm.
Một ví dụ khác là phần thi ‘missing paragraph’ (tìm đoạn văn bị thiếu) rất quen thuộc với những người chuẩn bị cho kỳ thi tiếng Anh Cambridge (CPE, FCE, PTE). Ngoài các kỹ thuật và chiến lược, việc thiết lập ý chính của mỗi đoạn văn có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian đọc và cuối cùng là mang đến một số điểm tốt đẹp hơn.
Tại sao việc đọc tìm ý chính là một thách thức cho người học tiếng Anh?
Như đã đề cập trước đó, kỹ thuật Skimming không còn là việc quá xa lạ đối với người học ngoại ngữ. Điều quan trọng là họ phải áp dụng kỹ thuật này trong các văn bản tiếng Anh tương tự trong các văn bản tiếng mẹ đẻ. Tuy nhiên, đây chỉ là lý thuyết còn trong thực tế thì nhiều người học tiếng Anh vẫn không thoát khỏi các định kiến của họ, nghĩa là khi phải đối diện với một văn bản được trình bày bằng tiếng Anh, họ tin rằng mình cần phải đọc và chú ý đến từng chi tiết thì mới có thể hiểu được nội dung.
Ở các trung tâm luyện thi IELTS, giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn và gợi mở cho học viên trước khi bắt đầu bước vào bài Reading. Người dạy thường nêu ra những câu hỏi nhằm kích hoạt kiến thức nền tảng của học viên về chủ đề mà họ sắp đọc cũng như giúp họ hiểu từ vựng trong bài. Nhưng trong thực tế, khi đối diện với những tình huống thực sự, sẽ chẳng có giáo viên hay người hướng dẫn nào ở đó để chuẩn bị sẵn mọi thứ cho bạn. Đó là lý do tại sao các bài kiểm tra tiếng Anh như IELTS có thành phần Reading: về cơ bản là để đo khả năng của học viên trong việc ứng phó với các bài đọc tiếng Anh trong thực tế như thế nào.
Trò chơi giúp người học luyện kỹ thuật đọc tìm ý chính
A. Text-Prompter
Như chúng ta đã biết, kỹ thuật Skimming có nghĩa là đọc nhanh để tìm các ý chính, nhưng nhược điểm của tốc độ là sự mơ hồ tăng lên. Nếu bạn đã từng đặt ra giới hạn thời gian ngắn để đọc lướt toàn bộ văn bản, bạn sẽ thấy bạn luôn đọc đoạn đầu tiên một cách chi tiết và miễn cưỡng đọc lướt ở những đoạn sau, điều này có nghĩa rằng bạn vẫn còn cảm thấy mình cần nhiều thời gian hơn để đạt được sự hiểu biết sâu sắc về những gì mình đang đọc.
Một cách để kiểm soát tốc độ đọc và khả năng tập trung của bạn là sử dụng “text-prompter” (trình nhắc văn bản) để cuộn văn bản ở tốc độ nhất định buộc bạn chuyển từ câu này sang câu tiếp theo. Với một tài khoản cá nhân, bạn sẽ chính thức bước vào một thử thách khó khăn nhưng rất thú vị ngay tại đây.
B. Of course, I have
Một hoạt động vui nhộn khác, không có công nghệ mang tên: “Of course, I have”. Đây là một trò chơi đóng vai, trong đó người học sẽ làm việc theo cặp và giả vờ đã đọc một văn bản hoặc xem một bộ phim. Họ phải tập trung vào kỹ thuật Skimming và Scanning. Đây là cách thiết lập trò chơi:
Chọn một chủ đề và tìm hai văn bản về chủ đề đó. Ví dụ: đưa ra hai văn bản đánh giá về hai triển lãm nghệ thuật khác nhau. Sau đó, yêu cầu một người giả là những chuyên gia nghệ thuật theo dõi tất cả những phát triển trong thế giới nghệ thuật. Mỗi người sẽ đọc một văn bản. Cung cấp đủ thời gian để mỗi người phản ánh, gạch chân, làm nổi bật và chuẩn bị cho nội dung mà mình đọc. Trong một thời gian được quy định sẵn, cả hai sẽ bắt đầu trò chuyện với đối tác của mình, bạn có thể hóa thân vào vai một người đồng nghiệp rất kiêu ngạo và “biết tất cả mọi thứ”. Ngay khi đã chuẩn bị sẵn sàng, các bạn trao đổi văn bản và đặt chúng úp xuống bàn. Nhiệm vụ của mỗi người là vượt qua đối tác và trả lời các câu hỏi khó, để thuyết phục đối tác rằng mình thực sự đã đến triển lãm đang được đề cập. Trong khi làm như vậy, mỗi người phải dựa vào văn bản thứ hai đang có trong tay, nhưng chỉ được phép nhìn thoáng qua văn bản. Nếu không thì sự ngập ngừng sẽ làm lộ ra rằng bạn đang nói dối.
Những điều cần lưu ý trong khi luyện Đọc
Đầu tiên, bạn hãy đọc vì mục đích giải trí trong khi luyện tập, đọc những gì bạn thực sự cảm thấy thú vị và thường xuyên giữ thói quen này. Điều quan trọng bạn cần ghi nhớ là việc luyện đọc không cần phải bị ràng buộc với nhiệm vụ, các bài đọc cũng không cần phải đi kèm với một loạt các câu hỏi đọc hiểu. Đọc một cuốn tiểu thuyết, một bài báo tiếng Anh hoặc một bài đăng trên blog vẫn có thể phát triển năng lực ngôn ngữ tổng thể, chỉ cần bạn biết cách chú ý cấu trúc từ vựng và ngữ pháp trong văn bản.
Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng các thiết bị điện tử và tận dụng tối đa sách điện tử miễn phí trên Google Play hoặc App Store. Hãy nhớ đừng để việc đọc trở nên quá tải! Bỏ ngang một cuốn sách hoặc không hoàn thành một bài viết là một điều rất phổ biến. Vì vậy, bạn nên cân nhắc chọn lựa những văn bản không quá khó cũng không quá dễ về ngôn ngữ hoặc chủ đề.
Cuối cùng, khả năng đọc nhanh sẽ giúp bạn tập trung vào những gì hữu ích nhất và quan trọng nhất trong một văn bản. Với việc thực hành thường xuyên, bạn có thể cải thiện kỹ năng Reading của mình và bắt đầu thích đọc sách, điều này sẽ có tác động tích cực đến năng lực ngôn ngữ của bạn.