Mười điều giúp bạn cải thiện kỹ năng Speaking trong bài thi IELTS

Bạn có thể tự chỉnh sửa cho chính mình khi luyện tập kỹ năng Speaking (Nói) trong bài thi IELTS không? Chris Pell – giáo viên tiếng Anh của Hội đồng Anh sẽ chia sẻ kinh nghiệm học phát âm và lời khuyên về những điều bạn nên/không nên làm trong phần thi này của bài thi IELTS nhé. 

Hãy khởi động

Điều gì sẽ xảy ra nếu một cầu thủ bóng đá quyết định tham gia vào trận đấu mà trước đó không khởi động hoặc giãn cơ? Họ có thể sẽ chơi một trận khủng khiếp và thậm chí là tự làm mình bị thương. Việc nói một ngoại ngữ cũng giống như vậy. 

Một bí mật nho nhỏ dành cho các thí sinh trước khi tham gia bài thi IELTS là không nói gì ngoài tiếng Anh trong ít nhất 24 giờ trước khi thi. Điều này có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh của bạn trong lúc thi. Trong thời gian này hãy nói với bạn bè và gia đình rằng bạn chỉ có thể giao tiếp bằng tiếng Anh, bên cạnh đó cố gắng đọc và nghe các tài liệu tiếng Anh thật nhiều trước ngày thi. Đừng quên đến hội đồng thi thật sớm và hãy thu hút những thí sinh khác vào cuộc trò chuyện tiếng Anh của mình. Như vậy, vào lúc bài thi Speaking bắt đầu thì khi ấy bạn đã ở trong tâm thế sẵn sàng rồi!

Luyện tập tại nhà

Nói là một kỹ năng và cũng giống như bất kỳ một kỹ năng nào khác, nó đòi hỏi ở chúng ta nhiều thời gian luyện tập. Rất nhiều học viên phàn nàn rằng họ không có ai để thực hành nói tiếng Anh cùng, nhưng đừng lo vì các kênh trực tuyến dành cho những người luyện tiếng Anh đang xuất hiện ngày càng nhiều trên các diễn đàn internet. Mỗi ngày, có hàng ngàn học sinh, sinh viên muốn luyện tập kỹ năng giao tiếp; bạn chỉ cần biết nơi tìm ra họ mà thôi.
Google Hangouts, iTalki, Verble, Bussuu và trang Facebook của Hội đồng Anh là một vài gợi ý về nơi mà bạn có thể tìm thấy những người bạn để cùng trò chuyện. Ngoài ra còn có nhiều hội nhóm học IELTS trên Facebook. Chỉ cần gõ ‘IELTS’ vào ô tìm kiếm và bạn sẽ tìm thấy được hàng trăm nhóm. Trang Facebook chính thức của TakeIELTS cũng là một nơi rất tuyệt vời để tìm các mẹo và lời khuyên hữu ích cho kỹ năng nói hay thậm chí là luyện viết tiếng Anh.

Mạnh dạn hỏi lại giám khảo

Nhiều học viên không biết rằng thỉnh thoảng trong phần thi Speaking chính thức, họ có thể yêu cầu giám khảo nhắc lại câu hỏi nếu không hiểu, hoặc là yêu cầu họ giải thích nghĩa của một từ nào đó. Nên nhớ rằng đây không phải là một bài kiểm tra nghe. 

Nếu bạn thường xuyên giao tiếp với người bản xứ nói tiếng Anh, bạn sẽ nhận thấy rằng họ rất hay làm việc này. Điều quan trọng ở đây chính là không nên yêu cầu giám khảo lặp lại mọi câu hỏi hoặc giải thích cặn kẽ từng từ.

Cố gắng mở rộng câu trả lời

Đưa ra một câu trả lời ngắn trong bài thi IELTS không phải là một ý hay và vì thế bạn nên cố gắng mở rộng câu trả lời của mình. Có ba cách để làm được điều này: 

  1. giải thích tại sao
  2. đưa ra ví dụ 
  3. đưa ra những mệnh đề thể hiện mặt trái của lập luận

Đây là một ví dụ cho câu hỏi: “What can people do to reduce global warming?” (Chúng ta có thể làm gì để giảm thiểu hiện tượng nóng lên toàn cầu)

I believe the best way to combat climate change is to reduce carbon emissions. Carbon dioxide is the main reason the planet is getting hotter, because it is a greenhouse gas and prevents the sun's radiation from leaving our atmosphere. For example, it has been shown that there is a link between the increased use of fossil fuels and rising global temperatures. However, some doubt this and think global warming is a natural cycle and not a man-made problem.

(Tạm dịch: Tôi tin rằng cách tốt nhất để chống biến đổi khí hậu là làm giảm lượng khí thải carbon. Khí CO2 là lý do chính khiến trái đất trở nên nóng hơn, bởi vì nó là một loại khí gây ra hiệu ứng nhà kính và ngăn bức xạ của mặt trời rời khỏi bầu khí quyển của chúng ta. Ví dụ, người ta đã chứng minh được rằng có mối liên hệ giữa việc gia tăng nhu cầu sử dụng nhiên liệu hóa thạch và nhiệt độ toàn cầu đang tăng. Tuy nhiên, một số người khác thì lại đặt nghi vấn về nhận định trên và nghĩ rằng hiện tượng nóng lên toàn cầu là một chu kỳ tự nhiên và không phải là vấn đề do con người tạo ra.)

Như bạn có thể thấy, câu trả lời trên đã giải thích đầy đủ quan điểm của người nói và cung cấp cả một ví dụ có liên quan, cộng thêm cả mệnh đề thể hiện mặt trái của lập luận vừa nêu ra trước đó.

Để có được hướng dẫn chi tiết hơn về cách mở rộng câu trả lời của bạn, hãy xem qua các hướng dẫn của Hội đồng Anh cho bài thi IELTS tại đây.

Làm chủ ngôn ngữ chức năng

Ghi nhớ và học thuộc các câu trả lời có sẵn là một ý tưởng không được khuyến khích trong các kì thi ngoại ngữ, nhưng bạn nên biết về các loại Ngôn ngữ Chức năng khác nhau có thể xuất hiện trong bài kiểm tra nói IELTS. Bạn sẽ có thể sử dụng trong việc:

  • đưa ra ý kiến

  • cho ví dụ

  • thể hiện quan điểm trái ngược

  • đánh giá ý kiến của người khác

  • nói về quan hệ nhân quả

  • nói về các tình huống giả định

Người chấm thi sẽ chú ý nhiều đến việc thí sinh có thể linh hoạt nói về quá khứ, hiện tại và tương lai, vì vậy hãy chắc chắn rằng bạn biết được nhiều hình thức khác nhau của Ngôn ngữ Chức năng để có thể vận dụng thật “trơn tru” nhé.

Sử dụng văn phong nói tự nhiên

Nếu lắng nghe cẩn thận người bản ngữ nói tiếng Anh, bạn sẽ nhận thấy được một số khác biệt quan trọng trong cách họ nói so với người Việt khi học tiếng Anh. Người bản ngữ sử dụng nối âm, giảm âm, nhấn mạnh ngữ điệu và trọng âm câu khiến những người không phải người bản địa cảm thấy khó khăn hoặc “không tự nhiên”. 

Hãy hỏi trực tiếp giáo viên hoặc nghiên cứu trực tuyến về các đặc trưng phát âm này ảnh hưởng thế nào đến bài thi Speaking của bạn. Bên cạnh đó, bạn có thể nghe bản ghi âm của người bản ngữ nói tiếng Anh (chẳng hạn như trên YouTube), cố gắng bắt chước cách nối âm hoặc ngữ điệu của họ bằng cách tạm dừng và lặp lại những gì bạn nghe được. Khi thực hành đủ nhiều, cách nói của bạn sẽ bắt đầu nghe giống người bản ngữ hơn.

Quan tâm đến ngữ pháp và sự trôi chảy

Để làm tốt bài kiểm tra nói, bạn sẽ phải thể hiện một cách lưu loát và chính xác về mặt ngữ pháp. Thông thường thì học viên lo lắng quá nhiều về ngữ pháp của họ và điều này cản trở họ nói với tốc độ tự nhiên, dẫn đến việc bị trừ điểm về khả năng nói lưu loát, trôi chảy.

Một điều bạn nên làm khi thực hành kỹ năng nói tại nhà là ghi âm lại chính mình. Ghi âm lần đầu và chỉ tập trung vào việc chính xác về mặt ngữ pháp. Khi nghe lại, bạn có thể nghe thấy tốc độ nói của mình chậm một cách bất thường như thế nào. Tiếp theo, ghi âm lại lần nữa và cố gắng không lo lắng về việc mắc bất kỳ lỗi ngữ pháp nào, chỉ cần cố gắng nói với tốc độ giống như khi bạn nói bằng tiếng mẹ đẻ.

Bằng cách này, bạn không chỉ luyện tập được sự lưu loát, mà còn xác định được các lỗi ngữ pháp phổ biến và sau đó chỉnh sửa lại, giúp bạn trở nên thông thạo hơn. Ngay cả người bản ngữ đôi khi cũng mắc các lỗi ngữ pháp nhỏ khi nói, vì vậy đừng lo lắng quá nhiều mà hãy tận dụng chúng làm bước đệm để thành công nhé!

Tìm kiếm niềm đam mê của chính bạn

Học viên thường bị ám ảnh bởi các câu hỏi trong các kì thi trước đó và luyện tập lại những câu này nhiều lần. Vấn đề ở đây là họ sẽ bị chán chường và nói một cách thiếu đam mê về các chủ đề ấy. Một phương án hiệu quả hơn là tìm một cái gì đó bạn thực sự quan tâm và thực hành nói về chủ đề này. Nếu bạn yêu thích bóng đá, hãy lắng nghe những người bình luận trong các trận đấu hoặc nghe một podcast về các trận đấu cuối tuần. Nếu bạn thích thời trang, hãy xem một số chương trình thời trang trên ti vi hoặc YouTube. Bạn có thể luyện tập nói về những chủ đề này với một người bạn, ghi âm lại hoặc tìm những người khác có cùng mục tiêu ở khắp các diễn đàn trên mạng và trò chuyện với họ.

Hãy dành thời gian để suy nghĩ

Nếu bạn được hỏi một câu hỏi mà bạn không chắc chắn, thì đừng ngại dành một chút thời gian để suy nghĩ về nó. Điều này là hoàn toàn tự nhiên và cũng là một việc mà người nói tiếng Anh bản xứ làm nhiều hơn bạn nghĩ. Điều quan trọng là hãy nói với giám khảo rằng bạn đang làm điều này bằng cách sử dụng các cụm từ như sau:

  • That’s a difficult question. Let me think for a second… (Đó là một câu hỏi khó. Hãy để tôi suy nghĩ một chút …)

  • That’s a very interesting question. Let me think for a moment… (Đó là một câu hỏi rất thú vị. Hãy để tôi suy nghĩ một lát …)

  • It’s very difficult to know exactly, but perhaps… (Nó rất khó để biết chính xác, nhưng có lẽ …)

  • It’s difficult to say. I think… (Thật khó để nói. Tôi nghĩ…)

  • I don’t really know for sure, but I would say….(Tôi chắc chắn không biết chắc, nhưng tôi sẽ nói rằng.)

Nhưng hãy đảm bảo rằng bạn không bắt đầu mọi câu hỏi với một trong những cụm từ này. Giám khảo sẽ có thể phát hiện ra và điểm của bạn sẽ bị ảnh hưởng nếu họ nghĩ rằng bạn đã chuẩn bị các câu trả lời soạn sẵn.

Tự chỉnh sửa cho bản thân

Đừng ngại ngần về việc phải sửa chữa bất kỳ sai sót nào mà bạn mắc phải trong kỳ thi. Điều này cho giám khảo thấy rằng bạn nhận thức được lỗi ngữ pháp của mình. Một số người không thích làm như vậy vì họ nghĩ rằng nó sẽ cảnh báo cho giám khảo về lỗi sai và làm điểm bị thấp hơn. Trái lại, đây là một việc làm đúng đắn. Trong thực tế, nếu bạn nghĩ về điều này, bạn sẽ có thể sửa lỗi trong ngôn ngữ của mình bất kỳ lúc nào.